Çocukluk çağında hipertansiyon ve önemi nedir?
Damar içinde dolaşan kanın, damar duvarına yaptığı basınca tansiyon denir. Çocuklarda dünyada kabul gören, boy, yaş ve cinsiyete göre normal tansiyon değerlerinin üzerindeki değerlere hipertansiyon denir. Hipertansiyon ciddi ve önemli bir hastalıktır. Tüm organ ve dokularda damar olduğu için hipertansiyon tüm vücudu etkileyebilir. Ayrıca çocukluk çağı hipertansiyonu önlenip tedavi edilmez ise erişkin dönemdeki hipertansiyona da sebep olabilir. Hipertansiyon en çok kalp, beyin, böbrekler, büyük damarları ve gözleri etkiler. Kalp yetmezliği, kalp büyümesi, koroner arter hastalığı, baş ağrısı, baş dönmesi, havale, beyin kanaması, felç, beyin damarlarında daralma, böbrek yetmezliği, böbrek fonksiyonlarında bozulma, görme problemleri, görme azalması, körlük, büyüme bozukluğu gibi ciddi etkilenmelere sebep olur.
Hangi çocuklarda tansiyon ölçülmelidir?
3 yaşından büyük her çocuğun rutin kontroller sırasında tansiyon ölçümü yapılmalıdır. Ayrıca 3 yaşın altındaki çocuklarda da erken doğum, düşük doğum ağırlığı, yeni doğan yoğun bakımda yatış öyküsü, doğuştan kalp hastalığı, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, böbrek hastalığı, idrar yolları anomalisi, ailede genetik böbrek hastalığı, organ nakli, kanser, beyin de basınç artışı gibi öyküler varsa mutlaka yine ölçüm yapılmalıdır.
Çocuklarda hipertansiyon nedenleri nelerdir?
Çocuklarda hipertansiyon iki ana grupta toplanır; Esansiyel (primer) ve sekonder hipertansiyon. Esansiyel hipertansiyon nedeni bulunamayan hipertansiyona verilen isimdir. Sekonder hipertansiyon nedeni ise bir nedene bağlı olan hipertansiyondur. Bu nedenler yaşa göre değişmekle birlikte en sık görülenleri böbrek hastalıkları, damar hastalıkları, hormonal nedenler, sinir sistemi hastalıkları, nörolojik hastalıklar ve ilaç kullanımıdır. Primer hipertansiyonda sıklıkla obezitesi olan çocuklarda sık görülmektedir.
En sık sekonder hipertansiyon nedeni böbrek hastalıkları olup bunlar içinde böbrek iltihapları, nefritler, böbrek yetmezliği, böbreğin damarsal hastalıkları başta gelenleridir.
Çocuklarda hipertansiyon yakınmaları nelerdir?
Hipertansiyonu olan çocuklarda baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, bulantı, kusma, görme problemleri, huzursuzluk, solunum sıkıntısı, çarpıntı, burun kanaması, büyüme geriliği, kilo alamama, kilo kaybı, sıcak basması, aşırı terleme, kas krampları, havale, felç gibi birçok yakınma olabileceği gibi hiçbir yakınmada olmayabilir.
Çocuklarda tansiyon nasıl ölçülmelidir?
Çocuğun üst kol çevresinin uzunluk ve enine uygun tansiyon aletiyle ölçüm yapılmalıdır. Ölçüm öncesi en az 5 dakika dinlenmiş olmalıdır. Büyük çocuklar oturur, küçük çocuklarda yatar pozisyonda sağ koldan tansiyon ölçümü yapılmalıdır. İlk ölçümde her iki koldan kan basıncı ölçümü yapılmalıdır. Tansiyon ölçümü üç kez tekrarlanmalı ve ölçümlerin ortalaması alınmalıdır.
Hipertansiyon saptanan çocukta ne yapılmalıdır?
Öncelikle tansiyon yüksekliği doğrulanmalıdır. Olası beyaz önlük hipertansiyonunu dışlamak için gerekirse 24 saat kan basıncı ölçüm aleti takılmalıdır.
Tansiyon yüksekliği saptanan çocuğun ayrıntılı öyküsü alınmalıdır. Detaylı muayenesi yapılmalıdır. Daha sonra öykü ve fizik muayeneye göre doktorun uygun gördüğü laboratuvar ve radyoloji tetkikleri istenmelidir. Kısaca hipertansiyon varlığı doğrulanmalı ve nedeni araştırılmalıdır. Bunun dışında tansiyon yüksekliği nedeniyle organ tutulumları olup olmadığı da araştırılmalıdır.
Çocuklarda hipertansiyon tedavisi nasıl olmalıdır?
Çocuklarda hipertansiyon tedavisi çocuğun ve ailenin hipertansiyon konusunda eğitimi, hipertansiyonlu çocuğun yaşam şeklinin değiştirilmesi, aşırı kilolu ve şişman çocuğun zayıflatılması ve ilaç tedavisinden oluşur. Ancak her çocuğa ilaç tedavisi gerekli değildir. İlaç tedavisi için koşullar şunlardır;
*Şikayetlere neden olan hipertansiyon
*Organ tutulumu olan
*Sekonder hipertansiyonu olan
*Şeker hastalığı ile birlikte olan hipertansiyon
*Yaşam şekli değişikliğine rağmen kan basıncı yüksek olması
